şerif hüseyin ne demek?
Şerif Hüseyin
Şerif Hüseyin bin Ali el-Haşimi (1853 veya 1854 – 4 Haziran 1931), Mekke Şerifi ve Haşimi hanedanının lideriydi. Osmanlı İmparatorluğu'na karşı başlattığı Arap İsyanı (1916-1918) ile tanınır.
Hayatı ve Kariyeri:
- Mekke Şerifliği: 1908'de Mekke Şerifi olarak atandı. Bu pozisyon, İslam'ın en kutsal şehirlerinin yöneticisi olarak büyük bir nüfuz sağlıyordu.
- Osmanlı İlişkileri: Başlangıçta Osmanlı İmparatorluğu'na bağlıydı, ancak zamanla artan Türk milliyetçiliği ve merkeziyetçi politikalar nedeniyle Osmanlı hükümeti ile arası açıldı.
- Arap Milliyetçiliği: Osmanlı İmparatorluğu'nun zayıflamasıyla birlikte, Arap milliyetçisi çevrelerle temas kurdu ve bağımsız bir Arap devleti kurma fikrini benimsemeye başladı.
Arap İsyanı:
- Nedenleri: Osmanlı İmparatorluğu'nun I. Dünya Savaşı'na girmesi, Şerif Hüseyin'e bağımsızlık için bir fırsat sundu. Ayrıca, Osmanlı yönetimindeki Araplara yönelik artan baskılar ve Arap milliyetçisi aydınların etkisi de isyana zemin hazırladı.
- Başlangıcı: 1916'da İngilizlerle gizli görüşmeler yaptıktan sonra Osmanlı İmparatorluğu'na karşı isyan başlattı. İngilizler, isyanı destekleyerek Osmanlı İmparatorluğu'nu zayıflatmayı ve Orta Doğu'daki çıkarlarını korumayı amaçlıyordu.
- Sonuçları: Arap İsyanı, Osmanlı İmparatorluğu'nun Orta Doğu'daki topraklarını kaybetmesine ve bölgenin İngiliz ve Fransız nüfuzu altına girmesine yol açtı. Ancak, Şerif Hüseyin'in bağımsız bir Arap devleti kurma hayali gerçekleşmedi.
Savaş Sonrası Dönem:
- Kral İlanı: 1916'da "Arap Ülkeleri Kralı" ilan edildi.
- İngilizlerle Anlaşmazlık: Savaşın ardından İngilizlerle anlaşmazlığa düştü. İngilizler, Şerif Hüseyin'e verdikleri sözleri tutmadılar ve bölgeyi kendi çıkarlarına göre şekillendirdiler.
- Tahttan İndirilmesi: 1924'te İbn Suud'un güçlenmesiyle Mekke ve çevresi Suudilerin eline geçti ve Şerif Hüseyin tahttan indirildi.
- Sürgün ve Ölüm: Kıbrıs'a sürgüne gönderildi ve 1931'de Amman'da hayatını kaybetti.
Önemi:
Şerif Hüseyin, Arap dünyasında tartışmalı bir figürdür. Bazıları onu Arap bağımsızlığının sembolü olarak görürken, bazıları da İngilizlerle işbirliği yaparak Osmanlı İmparatorluğu'nun parçalanmasına katkıda bulunduğunu düşünür. Arap İsyanı ve Şerif Hüseyin'in eylemleri, Orta Doğu'nun modern siyasi haritasının şekillenmesinde önemli bir rol oynamıştır.